مواد غذایی که ایجاد نشاط و آرامش می‌کنند: شاید بارها برای شما و یا اطرافیان پیش آمده باشد که هنگام بیماری پزشک معالج معمولا توصیه‌های غذایی یا رژیم غذایی خاصی را برای بهبودی و رفع بیماری تجویز می‌کند. در بیماری‌های روحی – روانی هم تغذیه نقش مهمی در رفع یا ایجاد و تشدید آن دارد. بررسی‌های مختلف حاکی از آن است که موارد غذایی در کاهش یا افزایش حالت‌های روانی موثرند، بنابراین در این مقاله سعی شده که شما را با بعضی از این مواد غذایی آشنا سازیم:
– متخصصان تغذیه، پزشکان و روانپزشکان معتقدند که گیرنده‌های بو با سیستم لیمبیک مغز در ارتباط هستند که مرکز احساسات، هیجانات و خاطرات قدیمی است. بوهای دلنشین که به خاطرات خوب مربوط می‌شوند، احساسات مثبت را برمی‌انگیزند، البته دریافت برخی از بوها فقط به دلیل یادآوری خاطرات گذشته باعث خوش‌اخلاقی نمی‌شوند، بلکه این بوها روی تعادل مواد شیمیایی مغز اثر گذاشته و خلق و خوی افراد را بهتر می‌کنند. بنابراین یک فنجان دم کرده نعنا یا یک فنجان شکلات داغ که روی آن پودر دارچین ریخته شده، می‌تواند خستگی را کم کرده و نشاط را هدیه دهد. اگر ناراحت، عصبی و بی‌حال هستید، کمی وانیل را در شرب، چای و یا هر نوشیدنی دیگر بریزید و بنوشید، استفاده از مواد غذایی حاوی وانیل، کیک و شیرینی و بیسکویت‌ها احساس نشاط و آرامش را به شما می‌دهد. دارچین و نعنای فلفلی هم برای رفع خستگی و بالا بردن انگیزه زندگی بسیار مفیدند، زیرا سیستم عصبی مرکزی بدن را تحریک می‌کنند. چای دارچین، بیسکویت‌های معطر، زنجبیل باعث افزایش دوپامین می‌شود. (کاهش هورمن دوپامین در بدن باعث ایجاد افسردگی می‌شود).
– در ضمن زنجبیل علاوه بر استفاده خوراکی می‌تواند در استحمام هم بسیار مفید باشد (کمی زنجبیل در وان حمامتان بریزید و در آن دراز بکشید)، عطر اسطوخودوس و گل رز هم روی خلق و خو تاثیر مثبت می‌گذارد. بوی دانه‌های قهوه بوداده استرس را کاهش داده و در ضمن خطر زوال حافظه و زوال قدرت درک در زنان را کاهش می‌دهد (البته با توجه به کافئین موجود در قهوه بهتر است در مصرفان زیاده‌روی نکنید).
– کربوهیدرات‌ها فراموش نشود، شکر، شکلات، آب نبات، سوهان، ژلاتین میوه‌ای، نشاسته، نان، ماکارونی، سیب زمینی، حبوبات و غلات اثر خوبی بر رفع استرس و افسردگی دارند. اگر در معرض یک تنش سریع و ناگهانی قرار گرفتید، دو قاشق و نیم شکر را در آب حل کرده و میل نمایید؛ خواهید دید که ظرف مدت کوتاهی استرس و تنش عصبی برطرف می‌شود. اگر در هنگام استرس یک لیوان نوشیدنی شیرین بدون کافئین را آرام بنوشید، حس خوبی را تجربه خواهید کرد. استفاده از شیرینی‌ها باعث افزایش هورمون سروتونین که هورمون شادی‌بخش است، می‌شود (یکی از دلایلی که افراد افسرده تمایل بیشتری به خوردن شیرینی دارند، به همین علت است). در ضمن بعضی وقت‌ها علت ایجاد استرس، افت قند خون می‌باشد که با مصرف شیرینی جبران می‌شود. البته بهتر است به جای مصرف شکلات و کیک و شیرینی‌های پرچرب، از شیرینی‌های طبیعی مثل عسل و خرما استفاده شود، خوردن کمی عسل قبل از خواب و یا یک لیوان شیر ولرم با چند عدد خرما بسیار خواب‌آور است (به دلیل تاثیرات بسیار زیاد شیرینی در رفع افسردگی و غم است که در مراسم‌های عزاداری به افراد حلوا و خرما تعارف می‌کنند). فقط یادتان باشد مواد پروتئینی و کربوهیدرات‌ها را با هم مخلوط نکنید، مثلا خوردن غلات به همراه شیر تاثیر آرامش‌بخشی آنها را از بین می‌برد.
– میوه‌های تازه مثل موز و میوه‌های خشک مثل توت و انجیر و مواد غذایی حاوی امگا سه نظیر گردو و ماهی همیشه برای رفع خستگی توصیه می‌گردند، از مرکبات نیز غافل نشوید، خوردن مرکبات و استشمام بوی آنها نیز تاثیر معجزه‌آسایی بر رفع افسردگی دارد، بوی مرکبات مثل پرتغال، لیموترش و نارنگی روی مغز تاثیر گذاشته و استرس را رفع کرده و خواص ضدافسردگی دارد.
– برگ‌های کاهو هم باعث افزایش هورمون سروتونین می‌شوند که در نتیجه احساس شادی را به ارمغان می‌آورند.
– در این میان نقش پیاز را در ایجاد آرامش نمی‌توان نادیده گرفت؛ مصریان قدیم هیچ چیز را به اندازه خوردن یک پیاز بزرگ خواب‌آور نمی‌دانستند، در آزمایش‌هایی که فرانسوی‌ها بر روی حیوانات انجام داده‌اند، اثرات خواب‌آور این ماده غذایی ارزشمند ثابت شده است.
– بنابراین توصیه‌های غذایی را جدی بگیرید و در هنگام استرس و افسردگی از این مواد غذایی استفاده نمایید و در کنار همه این توصیه‌ها 20 دقیقه پیاده‌روی روزانه را هم در برنامه خود بگنجانید و سعی کنید همیشه از غذا خوردنتان لذت ببرید. فرانسوی‌ها ضرب‌المثلی دارند که می‌گوید (افسوس هیچ چیزی را به جز عشق و غذا نخورید!) با وجود این‌که فرانسوی‌ها رژیم غذایی سنگینی دارند، اما آمار ابتلا به بیماری‌های قلبی در این کشور کم است و وقتی دانشمندان تحقیق کردند، متوجه شدند که فرانسوی‌ها غذای خود را با شور و هیجان می‌خورند و واقعا از آن لذت می‌برند و به غذا به عنوان یک گناه نگاه نمی‌کنند، بلکه آن را چیزی مطبوع و لذت‌بخش می‌دانند و غذا خوردن برای آنها چیزی است برای لذت بردن و هیچ‌گاه هم عادت ندارند غذای خود را در هر مکان و هر موقعیتی بخورند، جای غذا خوردن در فرانسه فقط در رستوران‌ها و یا سر میز نهارخوری در منزل است، نه در خیابان، پشت فرمان و پشت میز کار… آنها معتقدند غذای خوب روح را تغذیه می‌کند، نه بدن را و طعم و کیفیت غذا برای فرانسوی‌ها بسیار مهم است، نه کمیت و اندازه و حجم غذا، زیرا وقتی انسان را خوردن غذا لذت می‌برد، در خونش (اندروفین) ترشح می‌شود که به داشتن احساس بهتر و رها شدن از ترس کمک می‌کند، بنابراین لذت بردن از غذا را فراموش نکنید.

مواد غذایی که فشارهای عصبی را افزایش می‌دهد: نوشیدنی‌های حاوی کافئین، بسیار تحریک‌کننده هستند و هیجانات روانی را تشدید می‌کنند، البته ممکن است بعضی از افراد با نوشیدن یک فنجان چای یا قهوه آرام شوند، اما غالبا سلول‌های عصبی نسبت به کافئین حساسیت دارند. مصرف بیش از حد این نوشیدنی‌ها (بیش از 4 تا 5 فنجان در روز) ممکن است فرد را دچار مشکلات روانی کند. بی‌خوابی و افزایش ضربان قلب از مهمترین عواض مصرف بی‌رویه این نوشیدنی‌هاست، علاوه بر نوشیدنی‌های کافئین‌دار، مصرف بیش از حد فرآورده‌هایی که حاوی ادویه و مواد افزودنی هستند، باعث افزایش استرس و افسردگی می‌شوند.

نوروفیدبک در مدیریت استرس و هیجانات استفاده می شود.

منبع:تریبون آزاد