افسردگی پس از زایمان در زنان، نشانه ها، علل و درمان

افسردگی پس از زایمان در زنان (PPD) بر اساس راهنمای تشخیص اختلالات روانی، یکی از انواع افسردگی می باشد که به خاطر تغییرات جسمی، عاطفی و رفتاری بعد از زایمان اتفاق می افتد، به وجود می آید. به طور معمول افسردگی بعد از زایمان به فاصله 4 هفته بعد از زایمان شروع می شود.

فاصله بین فراغت از بارداری و شروع افسردگی در کنار شدت افسردگی، به طور مستقیم بر روی علائم افسردگی بعد از زایمان و تشخیص آن اثر می گذارد، توجه داشته باشید افسردگی بعد از زایمان می تواند بر روی مادر و نوزاد اثر بگذارد و بسیار آسیب زننده است در این شرایط توصیه می شود هر چه سریع تر مدیریت بحران را آغاز کنید برای این منظور می توانید از مشاور افسردگی بهره بگیرید.

در این مقاله دلایل، علائم، نشانه ها، نحوه تشخیص و درمان افسردگی بعد از زایمان در زنان توضیح داده شده و به طور کامل مورد بررسی قرار می گیرد.

افسردگی پس از زایمان در زنان

افسردگی بعد از زایمان نوعی از افسردگی می باشد که در زنانی که تازه صاحب فرزند شده اند به دلیل تغییرات جسمی و روحی به وجود می آید. بعد از تولد نوزاد بدن زنان دچار افت هورمونی می شود و همین مسئله باعث می شود تا بعد از زایمان دچار افسردگی شوند.

اگر چه هنوز رابطه واقعی میان افت هورمون ها و افسردگی مشخص نشده است اما در دوران بارداری سطح هورمون های استروژن و پروژسترون افزایش می یابد و بعد از زایمان به شدت افت می کنند. تقریبا حدود سه روز بعد از زایمان سطح هورمون ها به میزانی که قبل از بارداری بوده است بر می گردد.

میزان شیوع افسردگی بعد از زایمان در زنان

به طور معمول تمامی مادران بعد از زایمان دچار افسردگی می شوند اما معمولا ده درصد از آن ها به طور اساسی و طولانی درگیر افسردگی می شوند و از میان هزار نفر تقریبا یک نفر دچار نوع شدید و جدی افسردگی بعد از زایمان ( جنون بعد از زایمان) خواهد شد.

علائم افسردگی پس از زایمان

علائم افسردگی بعد از زایمان بسیار شبیه تغییراتی است که بعد از تولد نوزاد به وجود می آید و زن بعد از زایمان دچار تغییر اشتها، خستگی بیش از حد، کمبود میل جنسی در زن، تغییرات خلق و خو و غیره می شود اما علائم دیگری هم در مادران افسردگی وجود دارند که طبیعی نیستند که برخی از آن ها عبارت اند از:

• از دست دادن حس لذت
• احساس بی ارزشی
• ناامیدی
• درماندگی
• افکار خودکشی
• صدمه زدن به خود، نوزاد یا اشخاص دیگر

عوامل تشدید کننده ابتلا به افسردگی بعد از زایمان

عوامل بسیاری وجود دارد که بعد از زایمان باعث افسردگی می شود و خطر ابتلا به خلق پایین را افزایش می دهد که برخی از این عوامل شامل موارد زیر هستند:

1. سابقه افسردگی: سابقه افسردگی پیش از بارداری یا در طول بارداری
2. بارداری ناخواسته: ممکن است خانم درباره بارداری اش دچار شک و تردید شده باشد و بارداری اش ناخواسته بوده و از آمادگی مادر شدن خود مطمئن نباشد.
3. تعداد فرزندان: هر چه مادر بچه های بیشتری داشته باشد احتمال این که به افسردگی بعد از زایمان مبتلا شود در او افزایش می یابد.
4. بیماری مادر: بیماری مادر از جمله عوامل مهمی می باشد که خطر ابتلا به افسردگی بعد از بارداری را بیشتر می کند.
5. سایر عوامل: از عوامل دیگری که باعث افسردگی بعد از بارداری می شوند می توان به سندروم پیش از قاعدگی، عدم توجه همسر، تنهایی، تعارضات موجود در زندگی زناشویی اشاره نمود.

انواع افسردگی پس از زایمان

سه نوع افسردگی بعد از زایمان وجود دارد که در ادامه مقاله به توضیح آن ها می پردازیم.

افسردگی بعد از زایمان خفیف ( عامیانه)

این نوع افسردگی بسیار خفیف می باشد و در اصطلاح به آن افسردگی بعد از زایمان می گویند، زیرا درست بعد از زایمان بسیاری از زنان درگیر افسردگی می شوند و از نظر روانشناسان این امر کاملا طبیعی است.

این افسردگی معمولا چند ساعت یا چند هفته بعد از زایمان با فرد همراه می باشد و آن چه افراد به عنوان افسردگی بعد از زایمان می شناسند همین نوع افسردگی است که به طور معمول برای درمان آن نیاز به درمانگر نیست و این افسردگی با ارتباط داشتن با دیگران و تعامل با مادران دیگر از بین خواهد رفت.

افسردگی پس از زایمان (PPD)

از لحاظ علمی این نوع از افسردگی را به عنوان افسردگی بعد از زایمان می شناسند و اغلب چند روز تا چند هفته بعد از تولد فرزندتان اتفاق می افتد، این نوع افسردگی نه تنها برای فرزند اول بلکه برای بچه های دیگر هم اتفاق می افتد.

در این شرایط مادران دچار اضطراب، احساس غم، اندوه، ناامیدی، تحریک پذیری مشابه با افسردگی نوع اول اما با شدت بیشتر و گسترده تری خواهند شد.

زمانی که مادران دچار افسردگی PPD می شوند از انجام کارهای روزانه شان باز می مانند و عملکرد آن ها کاهش می یابد افسردگی بعد از زایمان را جدی بگیرید و توجه خاصی به آن داشته باشید هم چنین مادر و اطرافیان نباید نسبت به درمان افسردگی بعد از زایمان بی تفاوت باشند زیرا علائم بیماری در آن ها شدت می یابد و باید هر چه زودتر برای درمان آن اقدامتی صورت گیرد.

جنون بعد از زایمان

جنون بعد از زایمان یک بیماری روانی جدی می باشد که علائم آن در سه ماه اول بعد از زایمان در مادران نشان داده می شود، مادرانی که بعد از زایمان دچار جنون می شوند از موقعیت فاصله می گیرند و دچار توهم می شوند.

هم چنین علائم دیگری مانند بی خوابی، عصبانیت، بی قراری، بی تابی، احساس سردگمی و آشفتگی را تجربه می کنند، در برخی از موارد لازم است که این مادران بستری شوند زیرا جنون افسردگی برای خودشان، اطرافیان و نوزاد خطرناک است و ممکن است به دیگران و نوزاد آسیب برسانند.

اختلالات هم آیند با افسردگی بعد از زایمان

علائم اضطراب و استرس هم چنین وسواس به ندرت بعد از زایمان به وجود می آید و افرادی که به افسردگی مبتلا می شوند همواره نگران سلامتی نوزاد شان هستند و در این شرایط نگران ترس های غیر منطقی نسبت به سلامت نوزادشان می شوند.

بعد از زایمان ممکن است فرد دچار اختلال هراس همراه با افسردگی شود و افسردگی مادر بر روی سلامت نوزاد اثر منفی می گذارد و بر روی جریان رشدی او اثر می گذارد به همین دلیل باید هر چه زودتر برای درمان اقداماتی را انجام دهید و از مشاوره روانشناسی کمک بگیرید زیرا درمان افسردگی و مشورت کردن با مشاور از اهمیت بسیاری برخوردار است.

درمان افسردگی پس از زایمان

درمان افسردگی بعد از زایمان به نوع و شدت آن بستگی دارد برای درمان افسردگی بعد از زایمان از روش های مختلفی استفاده می کنند که عبارت اند از:

• روان درمانی
• مشارکت در گروه درمانی
• مصرف داروهای ضد افسردگی
• مصرف داروهای ضد اضطراب

برای درمان افسردگی حضور یک حمایتگر نقش بسیار مهمی دارد و تاثیر شگرفی بر روی این مسئله می گذارد و برای درمان افراد مبتلا به جنون بعد از زایمان به طور معمول از داروهای قوی استفاده می کنند و در برخی از موارد نیاز به بستری شدن است تا تحت درمان قرار گیرد.

استفاده از داروهای مخصوص اختلالات روانی در این دوران در صورتی که تحت نظر پزشک باشد هیچ مشکلی ایجاد نمی کند و بسیاری از مادران شیرده می توانند از این داروها استفاده کنند و تحت درمان قرار گیرند.

چه زمانی مادر باید برای درمان افسردگی اقدام کند؟

در صورتی که نسبت به افسردگی بعد از زایمان غفلت و بی توجهی شود این مسئله برای مادر و نوزاد خطرناک خواهد بود. و برخی از زنان ممکن است پیش از بارداری و زایمان دچار افسرگی شده باشند پس به علائم افسردگی در زنان توجه کنید و با توجه به آن علائم برای درمان اقداماتی را انجام دهید.

1. ادامه پیدا کردن علائم افسردگی بیش از دو هفته
2. پایین آمدن عملکرد فرد به صورتی که قادر به انجام کارهای روزانه و طبیعی خود نیز نباشد.
3. افکار مبتنی بر صدمه رساندن به خود یا نوزاد
4. احساس اضطراب و دستپاچگی زیاد

نکات مهم برای مقابله با افسردگی پس از زایمان

برای درمان افسردگی بعد از زایمان باید به نکات مهمی توجه شود و این نکات مورد توجه مادر و اطرافیان قرار گیرد که برخی از آن ها عبارت اند از:

1. نسبت به توانایی خود و نوزادتان انتظاراتی واقع بینانه داشته باشید.
2. فعالیت های بدنی، ورزش و پیاده روی برای افراد مفید می باشد.
3. فراموش نکنید که هر کس در زندگی روزهای خوب و روزهای بدی را تجربه خواهد کرد.
4. افسردگی بعد از زایمان در مردان هم به وجود می آید و زن و شوهر در این شرایط باید برای افزایش صمیمیت و بهبود رابطه زناشویی خود تلاش کنند و سعی کنند افسردگی را شکست دهند.

چرا مرکز مشاوره ستاره ایرانیان

مرکز مشاوره ستاره ایرانیان سابقه چندین ساله در ارائه خدمات درمانی دارد و در زمینه اختلالات روانی از جمله افسردگی از بهترین و جامع ترین مراکز خدمات روانشناسی می باشد، این مرکز از جمعی متخصص تشکیل شده است و خدماتی را با بالاترین کیفیت ارائه می دهند.

در این راستا مرکز مشاوره ستاره ایرانیان شرایطی را فراهم کرده اند تا در هر کجای کشور که هستید با مشاوران به صورت تلفنی و حضوری ارتباط برقرار کنید و به حل مشکلات خود بپردازید این مرکز مشاوره به شما تضمین می کند تا در کمترین زمان به علت افسردگی بعد از زایمان پی ببردی و با شناسایی علائم بهترین روش درمانی را برای درمان آن در نظر بگیرید تا با درمان آن بتوانید به روند عادی زندگی تان برگردید.

در صورتی که همسرتان بعد از زایمان دچار افسردگی شده است می توانید از راهکارها و روش های گوناگون درمانی استفاده کنید تا در این خصوص بتوانید هر چه زودتر مشکل او را حل نمایید.

نویسنده: مرکز مشاوره روانشناسی ازدواج، خانواده و نوروفیدبک