ازدواج به عنوان مهمترین و عالی ترین رسم اجتماعی، برای دستیابی به نیازهای عاطفی و امنیتی افراد است و مشاوره ی زوج درمانی شما را در این راه یاری می کند.
آنچه در ازدواج مهم است رضایت از ازدواج و سازگاری زناشویی است.
سازگاری زناشویی فرایندی است که در طول زندگی زوج ها به وجود می آید و به ویژگی های روابط زناشویی هماهنگ و داشتن عملکرد خوب در ازدواج اشاره دارد.
مسائل به وجود آمده در زندگی زناشویی با گذر زمان، همچون لایه هایی بر روی هم قرار می گیرند و تا جایی ادامه پیدا می کنند که زن یا شوهر، از زندگی زناشویی اظهار نارضایتی (کلامی و غیر کلامی) می کند.
ناراحتی همسر به شکل های مختلف نمایان می شود و به دلیل پاسخدهی نامناسب از سوی همسر، بر این لایه ها افزوده می شود و آشفتگی زناشویی شکل می گیرد.
آشفتگی زناشویی، یکی از استرس زاترین حوادث زندگی است، به طوری که بسیاری از اختلالات تحت تاثیر آشفتگی زناشویی به وجود می آیند.
البته مهم است که بدانیم وجود اختلاف و تعارض بین زوجین، امری کاملا طبیعی است ولی چیزی که مهم است نحوه ی حل تعارضات و جلوگیری از تبدیل این اختلافات به آشفتگی است.
با وجود تاثیرات مخرب اختلافات زناشویی و نیز اهمیت کیفیت بالای زندگی مشترک، می توان به اهمیت مشاوره ی زوج درمانی در زندگی زوجین پی برد.
مشاوره ی زوج درمانی یک فرایند درمانی به جهت بالا بردن و افزایش کیفیت زناشویی است و این فرایند درمانی نه تنها در هنگام به وجود آمدن مشکلات و تعارضات زوجین، بلکه قبل از به وجود آمدن اختلاف نظر بین زوجین نیز کاربرد دارد.
زوج درمانگر می تواند در به دست آوردن بینش درست زوجین از زندگی مشترک و همچنین نحوه ی تعامل سازنده و حل اختلافات به روش درست و مسالمت آمیز، نقش مهمی ایفا کند.
در مشاوره ی زوج درمانی تصور بر این است که مشکلات بین زوجین تنها به یکی از زوجین اختصاص ندارد و اختلافات، ناشی از مشکلات روانشناختی و رفتاری یکی از آنها نیست، بلکه وجود مشکلات و حل آنها بستگی به هر دوی آنها دارد.
در واقع مشاوره ی زوج درمانی یک تجربه ی بالینی است که به زوجین نحوه ی مشارکت در شناسایی و حل مشکلات را آموزش می دهد و از شدید و حاد شدن مشکلات بین زوجین جلوگیری می کند، همچنین در جهت افزایش صمیمت و بالا بردن همدلی زناشویی نیز، نقش بسیار مهمی دارد.
مشاور زوج درمانگر، فردی آگاه، متخصص و بی طرف است که پس از گفت و گو می توانند به راحتی صداقت را از عدم صداقت تشخیص دهند.
در واقع درمانگر به مانند یک آرامبخش رفتار می کند و برای مشخص کردن کج فهمی ها و سوء تفاهم ها در رفتار زوجین تلاش می کند و نتیجه ی این امر نگاه جدید زوجین به احساسات و افکارشان است و در نتیجه بهتر می توانند مشکلاتشان را با یکدیگر حل کنند.
زوج درمانی در واقع همان خانواده درمانی است که کاربردهای متفاوتی دارد یکی از کابردهای آن کمک به افرادی است که در شرف ازدواج هستند و قصد شناخت بیشتر یکدیگر را دارند، در اینصورت زوج درمانگر می تواند افراد را در تصمیم گیری بهتر راهنمایی کند.
یکی دیگر از کاربردهای زوج درمانگر کمک به افرادی است که تمایل دارند صمیمت و همدلی آنها پایدار باشد، در اینصورت زوج درمانگر تلاش می کند با آموزش مهارت های ارتباطی و شیوه ی درست همدلی و عشق ورزیدن به زوجین در این امر کمک کند.
کمک به زوجین در گذارندن یک دوره ی بحرانی استرس زا و همچنین تلاش در جهت حل اختلافات زناشویی نیز از مهمترین کابردهای مشاوره ی زوج درمانی است.
در جلسات مشاوره ی زوج درمانی مانند دیگر جلسات درمانی، درابتدا روان درمانگر با یک مصاحبه ی اولیه، اطلاعات لازم را از زوجین جمع آوری می کند.
این اطلاعات می تواند شامل میزان تحصیلات، شغل، تاریخچه ی رابطه ی زوجین و در برخی موارد گرفتن تاریخه ی خانوادگی هر دو در جهت بررسی میزان تفاوت ها و شباهت های فرهنگی و خانواگی زوجین باشد.
در مرحله ی بعد، مشاور سعی می کند بر مشکل متمرکز شود، در واقع این مرحله، مرحله ای است که مشخص می کند زوجین به چه منظور به مشاور مراجعه کرده اند.
در این مرحله مشاور سعی می کند حرف های هر دو نفر را با دقت گوش کند تا بتواند به مشکل اصلی پی ببرد. شناسایی مشکل توسط مشاور سبب می شود که مشاور، جهت کمک به زوجین، هدف رابطه ی درمانی را مشخص کند و روی آن متمرکز شود.
در این مرحله مشاور با اجرای مداخلات درمانی در جهت حل مشکلات بین فردی زوجین اقدام می کند. ممکن است در این مرحله تمرین هایی به زوجین داده شود که زوجین ملزم به اجرای آن ها هستند.
بعد از طی شدن مرحله ی درمانی نیاز است که یک ارزیابی کلی از جلسات مداخله صورت بگیرد تا در صورت اطمینان از حل مشکل زوجین روند درمانی پایان یابد.
در ادامه برخی از این موارد را برای عزیزان توضیح خواهیم داد:
بسیار پیش می آید که زن و شوهر، مدت طولانی در مورد یک مسئله صحبت می کنند ولی متاسفانه هرکس حرف خودش را می زند و یا به زبان ساده تر حرف هم دیگر را نمی فهمند و هرکس حق را به خودش می دهد؛
در اینصورت نیاز است که زوجین به یک زوج درمانگر یا مشاوره ی زوج درمانی مراجعه کنند تا مشاور زوج درمانگر، به عنوان فرد متخصص خارج از رابطه بتواند بدون سوگیری به صحبت های هر دو گوش دهد و به آن ها در فهم همدیگر کمک کند.
همانطور که اشاره کردیم، مشاجره و اختلافات زناشویی در زندگی مشترک، امری اجتناب ناپذیر است ولی گاهی شرایطی پیش می آید که انگار این مشاجرات تمام شدنی نیستند و زن و شوهر بیشتر زمانشان را با یکدیگر به دعوا و مشاجره می پردازند، در این شرایط نیاز است که زوجین حتما از یک مشاور زوج درمانگر درخواست کمک کنند.
شاید با خواندن این عنوان تعجب کنید ولی واقیعت همین است که رابطه ای سالم است که زن مرد با یکدیگر تعامل داشته باشند، در حین تعامل بین فردی نیز امکان ندارد که اختلاف نظر و سلیقه بین افراد به وجود نیاید، در واقع وجود اختلاف بین زوجین اشکالی ندارد چیزی که مهم است نحوه ی حل تعارضات است.
حال شما تصور کنید که زن و مرد بر سر هیچ موضوعی با یکدیگر اختلاف نداشته باشند و هرکس کار خودش را بکند و راه خودش را برود، می توان گفت در این شرایط زن و شوهر نسبت به هیچکدام از رفتارهای هم حساس نیستند و نسبت به یکدیگر بی تفاوت هستند در نتیجه هیچ اختلافی بین آن ها پیش نخواهد آمد، در این شرایط مراجعه به مشاور زوج درمانگر اهمیت زیادی دارد.
گاهی نیز ممکن است برحسب اتفاقاتی که در زندگی مشترک زوجین افتاده مانند خیانت، زن و شوهر نسبت به یکدیگر یا یکی از آنها نسبت به دیگری بی اعتماد باشد که در اینصورت برای بازسازی اعتماد بین زوجین، نیاز است که به مشاور زوج درمانی مراجعه شود.
بسیاری از زوجین هستند که در دوران آشنایی قبل از ازدواج یا متوجه اختلافات و عقاید متفاوتشان با یکدیگر نمی شوند یا اینکه با وجود آگاهی از این اختلافات بازهم با یکدیگر ازدواج می کنند.
این تفاوت نظر و عقیده می تواند منجر به بروز اختلافات زیادی بین زوجین شود، در اینصورت نیاز است که زوجین برای درک و پذیرش بهتر تفاوت های یکدیگر و نحوه ی کنار آمدن با این اختلاف ها به مشاور زوج درمانی مراجعه کنند.
بعضی از زوجین نحوه ی تعامل مثبت با یکدیگر را بلد نیستند و زدگی آن ها بسیار یکنواخت است، این افراد نمی دانند چطور باید از بودن در کنار هم لذت ببرند.
در زمان تفریح، رابطه ی جنسی، تعاملات روزمره بسیار سرد هستند و این سردی به مرور بیشتر می شود، مشاوره ی زوج درمانی با آموزش مهارت های ارتباطی می تواند به افزایش صمیمیت زوجین کمک کند.
اختلافات با خانواده ی همسر، بر روابط بین زوجین تاثیرات مخرب زیادی می گذارد، این اختلافات می تواند با فشار روحی زیادی برای زوجین به همراه باشد، به این دلیل که دچار اختلافاتی شده اند که فکر می کنند خودشان نقشی در آن ندارند.
در این شرایط مشاور می تواند با ارائه ی راهکارهایی نحوه ی رتباط درست در رابطه با خانوداده ی همسر را آموزش دهد، همچنین می تواند زوجین را متوجه ی این مسئله کند که نحوه ی رفتار دیگران نباید بر کیفیت زندگی آن ها تاثیر بگذارد.
این کار از طریق مهارت های کنترل رفتاری و اصلاح افکار ناکارامد امکانپذیر می شود.
مشاوران زوج درمانگر بسته به رویکرد درمانی خود جلسات مشاوره را پیش می برند، این تکنیک ها از نظر روش با یکدیگر متفاوت هستند ولی هدف همه ی آن ها بهبود روابط زوجین است.
از جمله ی این تکنیک ها:
روان درمانگر با استفاده از این تکنیک درمانی، سعی می کند افکارو رفتار ناکارامد زوجین را نسبت به یکدیگر و نسبت به زندگی مشترک تغییر دهد و افکار سالم را جایگزین آن ها کند.
روان درمانگران شناختی – رفتاری معتقدند که با اصلاح شناخت و افکار افراد، رفتار آن ها نیز تغییر می کند.
در این روش درمانی سعی می شود نحوه ی رفتار و تعامل درست به زوجین آموزش داده شود. در واقع در این روش، رفتارها و عادت های درست جایگزین رفتارها عادات نادرست می شود.
در این شیوه ی درمانی از تمرین های رفتاری زیادی استفاده می شود و زوجین ملزم به انجام آن ها هستند.
در این روش درمانی، به زوجین کمک می شود تا هر کدام با کارکردن بر شخصیت خود بتوانند رفتارشان را تغییر دهند و احساساتشان را بازیابی کنند.
در این روش به ارزیابی احساسات افراد می پردازند و سعی می کنند به افراد در بروز احساساتشان کمک کند، چون احساسات سرکوب شده می تواند باعث بروز مشکلات زناشویی زیادی شود.
در این نظریه اصل بر این است که هیجان، مهمترین محرک در روابط بین فردی است، بنابراین بسیار مهم است که افراد هیجانات خود را تخلیه کنند و راجع به آنها حرف بزنند.
رویکر روان پویشی در مشاوره ی زوج درمانی ، تمام مشکلات افراد را نشات گرفته از مشکلات و تعارض های دوران کودکی شان می داند و معتقد است تمام مشکلات دوران بزرگسالی به دلیل سرکوب مشکلات دوران کودکی است، بنابراین در این رویکرد تلاش می شود
زوجین احساسات گذشته شان را تشخیص دهند و توانایی تفکیک احساسات گذشته را از احساسات فعلی داشته باشند.
در این روش، بر الگوهای ارتباط و کنش و واکنش در محیط خانواده به عنوان یک سیستم تاکید دارد و هدفش آشنایی زوجین با این الگوها و عادات رفتاری مخرب است.
در این روش نیز سعی می شود بر توانایی ها و ویژگی های مثبت زوجین تاکید شود و نحوه ی شاد زیستن و لذت بردن از زندگی به زوجین آموزش داده می شود. در این روش درمانی، زندگی کردن در زمان حال نیز، به زوجین آموزش داده می شود.
اگر به دنبال یک مشاور زوج درمانگر یا مشاوره ی زوج درمانی با تجربه و متخصص هستید و قصد دارید مشکلاتتان را با همسرتان به صورت تخصصی حل کنید می توانید با مراجعه به مشاوران مرکز مشاوره ی ستاره ایرانیان، به اهداف خود برسید.
جلسات مشاوره ی زوج درمانی همانظور که از عنوان آن پیداس نیاز است که با حضور و مشارکت هر دو زوج شکل بگیرد و پیش برود ولی ممکن است که ترجیح روان درمانگر در برخی از جلسات درمانی این باشد که یکی از زوجین در جلسه حضور داشته باشند، گاهی نیز ممکن است که با تشخیص مشاور یکی از زوجین جهت درمان روانشناختی به یک روانشناس دیگر ارجاع داده شود.
مسائل بسیاری در زندگی مشترک ممکن است پیش بیاید که در آن لحظه لزوم مراجعه به مشاور زوج درمانی را بیشتر کند، طبیعتا اشاره به تمامی این موارد در این مقاله ممکن نیست و نمی توان به همه ی آن ها اشاره کرد، به طور کلی هر زمان که زن و شوهر دچار تناقضات و اختلاف هایی شدند و از حل اختلاف هایشان احساس درماندگی کردند یا فکر کردند که قادر به صحبت کردن در مورد مشکل و رفع آن نیستند، نیاز است که به مشاور زوج درمانی مراجعه کنند.
جلسات زوج درمانی، بسته به نوع مشکل زوجین و شدت و عمق آنها، بین چند جلسه تا چند ماه متغیر است. البته همکاری زوجین و همچنین انگیزه ی آن ها برای حل مشکلات نیز بسیار در روند درمان موثر است.