اطلاعاتی مفید برای والدین و سرپرستان
بازی و مکاشفه ی جنسی بخشی طبیعی از بلوغ جنسی در دوران کودکیست و به کودکان کمک میکند تا نه تنها بدن خود را بهتر بشناسند بلکه هنجارهای اجتماعی و فرهنگی حاکم بر رفتارهای جنسی را نیز بیاموزند. اما برخی از این رفتارهای جنسی در کودک صرفا” کنجکاویهای بدون خطر نیستند. در برخی موارد این رفتارهای جنسی می توانند سلامت خود کودک و یا کودکان دیگر را تهدید کنند. در بیشتر موارد این رفتارهای ناسالم جنسی حتی پس از منع کودک همچنان ادامه پیدا می کنند.
این رفتارهای ناسالم می توانند یک یا چند ویژگی زیر را در خود داشته باشند:
به نحوی کاملا مشخص فراتر از مرحله ی بلوغ کودک هستند (برای مثال کودکی سه ساله که سعی در بوسیدن آلت جنسی فردی بالغ دارد)
در بیشتر مواقع رفتارهای ناسالم جنسی در یک کودکی که در تعامل و مشارکت با دیگر کودکان از جمله کودکانی با سنین پایینتر، خواهر یا برادر و دوستان اتفاق می افتد.
در حال حاظر آماری از تعداد کودکان با مشکلات رفتارهای ناسالم جنسی وجود ندارد. باوجود افزایش آمار پروندهای ارجاعی به نهادهای حمایت از کودکان و دستگاهای قضایی نوجوانان در دو دهه ی اخیر روشن نیست که این افزایش ناشی از افزایش تعداد کودکان بارفتارهای ناسالم جنسی است و یا افزایش میزان آگاهی عمومی و درنتیجه شناسایی بهتر این رفتارها و یا ترکیبی از هر دو عامل است. بااین حال می دانیم که رفتارهای ناسالم جنسی:
اما پیش از هر چیز نباید فراموش کنیم که تمام کودکان با مشکل رفتارهای ناسالم جنسی فقط کودک هستند و نباید مورد قضاوت قرار گیرند. با مراقبت و درمان مناسب، این کودکان می توانند احترام به خود و دیگران را بیاموزند و محدودیتهای لازم برای داشتن رفتاری سالم را بپذیرند.
عوامل زیادی می توانند باعث بوجود آمدن رفتارها ناسالم جنسی و غیر معمول و ناهماهنگ با شرایط سنی کودک شوند. رفتارهای ناسالم جنسی کودک بندرت برای دستیابی به لذت جنسی است. در حقیقت در بیشتر مواقع این رفتارها ناشی از عواملی مانند اضطراب، آسیبهای روحی، کنجکاوی و ضعف در کنترل احساسات آنی هستند.
موارد زیر از جمله عواملی هستند که با ایجاد رفتارهای ناسالم جنسی در ارتباط هستند:
کودکان با رفتارهای ناسالم جنسی غالبا” مشکلات رفتاری دیگری در تعاملات اجتماعی از خود نشان می دهند که شامل موارد زیر هستند:
اگرچه رفتارهای ناسالم جنسی در برخی از کودکانی که سابقه قرارگرفتن مورد سوء استفاده جنسی داشته اند مشاهده شده است اما بسیاری از کودکان با رفتارهای ناسالم جنسی هرگز مورد سوء استفاده جنسی قرار نگرفته اند.
چه زمانی یک کودک مشکوک به قرار گرفتن مورد سوء استفاده جنسی است؟
چه زمانی کودک شما دچار رفتارهای ناسالم جنسی است؟
یکی از دشوارترین شرایط برای والدین و سرپرستان مشاهده ی رفتارهای جنسی در کودکشان است. مواجهه درست با این مسأله می تواند دشوار باشد. اگر به این نتیجه برسید که کودک شما دچار رفتارهای ناسالم جنسی است ممکن است واکنشهای مختلفی از خود نشان دهید، مانند:
واکنشها هر چه که باشند، شما و کودکتان می توانید با حمایت متخصصان، این شرایط بغرنج را پشت سر بگذارید. باید بدانید که شما تنها نیستید و بسیاری از والدین با این مشکل روبرو هستند و احساسات و واکنشهایی مشابه را تجربه کرده اند و باید بدانید که رفتارهای ناسالم جنسی با درمانهای مناسب کاملا قابل اصلاح هستند. تأثیر این درمانها با مشارکت فعال والدین در روند درمان به حداکثر خود می رسد.
درمانهای موجود برای کودکان بامشکل رفتارهای ناسالم جنسی
مشارکت فعال والدین و دیگر سرپرستان کودک برای تأثیرگذاری حداکثری درمانها حیاتی است. این درمانها توسط یک متخصص بهداشت روانی با دانش تخصصی در زمینه های زیر اعمال می شود:
زمانی که شما درمانگری را برای درمان کودک خود انتخاب می کنید، ابتدا او برای آنکه بتواند بهترین روش را برای کمک به شما و خانواده تان بکارگیرد مسایل زیر را مورد ارزیابی قرار می دهد:
درمانگر می باید اطلاعاتی را که از عرضیابی های خود بدست آورده را با شما در میان بگذارد، برای مثال:
روشهای درمانی مختلفی برای کمک به کودکان دچار رفتارهای ناسالم جنسی وجود دارد. در طی درمان درمانگر به صورت مستقیم با کودک شما کار می کند و به شما و دیگر مراقبان کودک انجام اقداماتی را آموزش می دهد که شامل موارد زیر هستند:
دیگر ویژگیهای درمانی که می تواند در این زمینه کمک کننده باشند شامل مطرح کردن موضوعات زیر در سن مناسب باکودک می باشد:
اکثر کودکانی که دچار مشکل رفتارهای ناسالم جنسی هستند می توانند از درمانهایی که در خارج از محیط بیمارستانی و درمانی ارائه می شوند بهره گیرند. این نوع درمانها به کودک اجازه می دهند که در خانه و محیطی که والدین، سرپرستان و دوستان حظور دارند بماند.این نوع از درمانها معمولا در کوتاه مدت در حدود 3 تا 6 ماه بیشتر بطول نمی انجامند این در صورتی است که خانواده و دیگر افراد درگیر در درمان بصورت فعالانه ها مشارکت داشته باشند.
برخی کوأکان نیاز به خدمات درمانی شدیدتری دارند که معمولا این درمانها درمحیط های بیمارستانی و یا بصورت مراقبت در منزل انجام می گیرد. این روشها معمولا برای کودکانی انجام می پذیرد که ویژگیهای زیر را داشته باشند.
زمانی که شما درمان از نوع بستری در محیطهای بیمارستانی و یا مراقبت در خانه را انتخاب می کنید باید بدنبال برنامه ای باشید که امکانات زیر را برای شما فراهم کند:
به شما اجازه دهد که بصورت فعل در برنامه ی درمان کودکتان مشارکت داشته باشید.
مشکل رفتارهای ناسالم جنسی: نگهداری کودک در محیطی امن
نگهداری کودکان درمحیطهایی که ممکن است آنان با دیگر کودکانی که دچار مشکل رفتارهای ناسالم جنسی هستند مسئله ی مهم و نگران کنندهای است. بخصوص اگر این کودکان در گذشته نیز رفتارهای ناسالمی با دوستان خود داشته اند. کودکانی که دچار اختلالات و مشکل رفتارهای ناسالم جنسی هستند. کودکان دچار رفتارهای ناسالم جنسی تنها در شرایط زیر می توانند با دیگر کودکان به یک مدرسه بروند:
در چنین مواردی ارتباطات مستقیم بین خانواده، کارکنان مدرسه و درمانگر بسیار مهم است تنها در این صورت است که یک برنامه قاب اطمینان در این شرایط مورد نیاز است می تواند تهیه شود.
کودکانی که رفتارهای جنسی ناسالم دارند نسبت خواهر یا برادرهای خود دارند والدین و درمانگران خود را یک چالش مهم و اساسی روبرو می کنند. معمولا کودکان واکنش های مختلفی از خودشان نشان می دهند. رفتارهای جنسی ای که معمولا تهدید آمیز، خشونت بار و یا دردناک باشند می توانند تاثیرات بسیار مخرب و عمیقی بر روی دیگر کودکان داشته باشند.
معیارهای دیگری که ممکن است باعث افزایش آسیب های سوء استفاده های جنسی روی خواهران و برادران این کودکان باشد شامل:
برخی کودکانی که مورد سوء استفاده های جنسی قرار می گیرند نشانه هایی از آسیب روحی و یا واکنش در آنها مشاهده شده است در حالیکه برخی دیگر دچار کابوس هاای شبانه می شوند و یا به شکل کاملا مشخصی وحشت زده و شوکه می شوند و از هر عاملی که باعث یادآوری اتفاق در ذهن آنها باشد دوری می گزینند با این حال در دیگران کودکان علائمی از افسردگی، اضطراب (مانند دشواری در فاصله گرفتن از والدین) مشکلات رفتاری، مشکلات اجتماعی و یا حتی بروز رفتارهای ناسالم جنسی مشاهده شده است.
زمانی که کودک شما دست به رفتارها ناسالم جنسی در خانه می زند نیاز است که در هنگام تصمیم گیری درباره ی اینکه برای کودک خود که دچار رفتارهای ناسالم جنی است چه برنامه ای در نظر بگیرید باید امنیت همۀ کودکان خود را در نظر داشته باشید. اگر دیگر کودکان شما در خانه از زندگی در کنار دیگر خواهر و برادرهای خود احساس اضطراب و نگرانی کنند بهترین تصمیم می تواند نگهداری کودک در محیط های درمانی باشد. در زیر مسائلی که شما باید هنگام انتخاب مکان مناسب برای نگهداری کودکتان در نظر داشته باشید را بیان می کند.
کودکانی که رفتارهای ناسالم خشن و مداخله گرانه ا زخود نشان می دهند تا زمانی که به طور کامل تحت درمان قرار نگرفته اند و مشکلات آنها حل نشده است نباید در یک مکان با دیگر کودکان زندگی کنند.
برنامه ریزی برای ارتباط دوبارۀ خواهر و برادرها و متحد کردن دوبارۀ آنها نباید به تنهایی انجام گیرد. قبل از اینکه شما بخواهید کودک خود را به خانه برگردانید شما بایستی یک تیم حمایتی آگاه که به شما کمک می کند تصمیمات درمانی و امنیتی مناسب بگیرید، کار کنید. هم چنین ممکن است شما نیاز به دریافت کمک های حمایتی از سمت بستگان، دوستان و یا دیگر بزرگسالان داشته باشید.
شما و این تیم حمایتی می توانید یک برنامۀ کاملا مطمئن برای برگرداندن کودکتان به خانه در نظر بگیرید. تمام اعضای خانواده بایستی در این برنامه شرکت کنند و همه باید درک صحیحی از این برنامه داشته باشند و خود را ملزم به پیگیری آن بدانند این برنامه بایستی شامل:
به یاد داشته باشید فرآیند متحد کردن دوبارۀ فرزندان زمان خواهد برد. با بازدیدهای مختصر شروع کنید و هم زمان با پیاده سازی برنامه دفعات و مدت بازدیدها را افزایش دهید. درک کردن کودکی که دست به رفتارهای ناسالم جنسی با دیگر کودکان می زند می تواند به شکل غیر قابل باوری بر استرس و اضطراب آور باشد. بسیاری از والدین و پرستاران به حدی روی حمایت و نگهداری از کودکان تمرکز می کنند که فراموش می کنند که نگهداری از خودشان نیز تا چه اندازه مهم است. هم زمان با اینکه شما از کودک خود نگهداری از خودشان نیز تا چه اندازه مهم است. هم زمان با اینکه شما از کودک خود نگهداری می کنید نیازهای اساسی خودتان را فراموش نکنید و به دنبال دریافت خدمات حرفه ای باشید اگر اقدامات حمایتی خودتا کافی نیست.
منبع:
l3. Hagan, J. F., Shaw, J. S., Duncan, P. (Eds.). (2008). Theme 8: Promoting healthy sexual development and sexuality. In Bright futures: Guidelines for health supervision of infants, children, and adolescents (3rd ed.) (pp. 169-176). Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics.
.