مشاوره مشکلات خانوادگی : امروزه مشکلات خانوادگی، یکی از اصلی ترین دلایل مراجعه نزد روانشناس و مشاور است. خانواده به عنوان مرکز آرامش و حمایت، گاه به مرکز تعارض و تنش های روانی تبدیل می شود.
اما چرا با وجود رفاه اقتصادی و پیشرفت تکنولوژی بشر امروزه بیش از پیش در سازگاری با یکدیگر به مشکل بر می خوررد.
مشکلات خانوادگی مجموعه حوادثی است که معمولا یک یا چند نفر از اعضای خانواده در ایجاد آن نقش پر رنگی داشته اما همه اعضای خانواده و به طور کلی ساختمان و پیکره خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد که مشاوره مشکلات خانوادگی می تواند به افراد در حل این تعارض ها کمک به سزایی کند.
مشکلات خانوادگی را می توان به شرح زیر تقسیم بندی نمود:
مشکلات ارتباطی در اولین سطح خود به روابط زن و شوهر مربوط می شود.
ناتوانی زن و مردی در بیان منطقی خواسته ها و ابراز عواطف، نتیجه ای جز سردی و فاصله و ایجاد تنش نخواهد داشت.
مشکلات ارتباطی در سطح بعدی به اختلافات میان والدین و فرزندان مربوط می شود.
والدین معمولا از رفتار خودسرانه فرزندان و ناتوانی خود در برقراری ارتباط صمیمانه و بدون تنش با فرزندشان دچار یاس و نگرانی می شوند.
مشکلات ارتباطی خانواده، گاه از این سطح نیز فراتر رفته و به روابط اعضای خانواده با اقوام بخصوص اقوام همسر بر می گردد.
بی احترامی به خانواده یکدیگر، اختلاف و دخالت های بی جای اقوام در زندگی و یارکشی بین زن و مرد در این اختلافات نیز یکی دیگر از منابع مشکلات خاندوادگی است. در بسیاری از موارد میزان مشکلات ارتباطی در بین اعضا افزایش پیدا می کند که افراد
خانواده ای که در آن هر یک از اعضا در نقش خود قرار نداشته، بچه ها در نقش بزرگ تر، زن در نقش مرد و مرد در نقش زن قرار دارد به تبع عملکرد سالمی نیز از خود نشان نمی دهد.
به عنوان مثال خانواده هایی که والدین اقتدار خود را از دست داده اند و تصمیم گیری های مهم برعهده ی فرزند است، نقش ها در آن خانواده معیوب و به درستی تعیین نشده است.
بی توجهی به نیاز عاطفی زن و مرد و فرزندان، همچنین نیاز به استقلال و حفظ حریم شخصی و نیاز های مالی یکی دیگر از دلایل اصلی مشکلات خانوادگی است.
این شرایط باعث می شود که اعضای خانواده برای یکدیگر تبدیل به هم خانه شده، در نتیجه فضای خانه و خانواده سرد و بی روح شود. مشاوره مشکلات خانوادگی به افراد خانواده کمک می کند تا با وجود این مشکلات بتوانند به خوبی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
حل مشکلات خانوادگی در درجه اول به شدت و عمق مشکل بستگی دارد. خانواده هایی که سال های طولانی به شیوه ای ناسازگارانه با مشکلات مقابله کرده اند نیازمند کمک گرفتن از یک متخصص در این حوزه هستند.
مشاور یا روانشناس خانواده یک انتخاب درست در شرایط پرفشار است، انتخابی که لازم است همه ی ما پیش از انتخاب رفتن به دادگاه و یا تهدید به جدایی به آن فکر کنیم.
شاید برای همه ما پیش آمده که با قصد حل کردن و خاتمه دادن به یک تعارض، گفتگویی را آغاز کرده باشیم اما نتیجه کاملا برعکس و پیش بینی نشده از آب در آمده!
در این شرایط توجه داشته باشید که باور و شناخت قبلی افراد نسبت به شما می تواند علت سوگیری و واکنش تدافعی شان در مقابل شما باشد.
عذرخواهی کردن و داوطلب شدن شما برای پذیرش اشتباهات تان تا حد زیادی به پذیرش و انعطاف سایر اعضا کمک می کند.
هنگام گفت و گو و حل ریشه ای مشکل تا جای ممکن از سرزنش کردن و پیدا کردن مقصر مشکلات خود داری کنید.
حضور در کنار مشاوره مشکلات خانوادگی می توانند تا حد زیادی در کنترل موارد ذکر شده تاثیر گذار باشد.
می توانید به جای متکلم وحده بودن، سوال بپرسید و نظر سایر اعضا در حل مشکل را جویا شوید، این حالت باعث نرم شدن طرف مقابل تان می شود.
یکی از اصلی ترین مشکلات هنگام گفتگو، پریدن وسط حرف یکدیگر است. می توانید برای این مشکل با توافق یکدیگر قانون بگذارید ( هر کس در هر نوبت از گفت و گو پنج دقیقه زمان دارد).
صبور باشید و بدانید برخی مواقع شتاب در حل مشکلات و آماده نبودن سایر اعضا در پذیرش جو مناسب تر، خود باعث تنش و اضطراب می گردد.
مشاوره مشکلات خانوادگی یکی از راه هایی است که می تواند در رسیدن به شرایط مطلوب روابط خانوادگی به شما کمک کند و بتوانید مشکلات خانوادگی را راحت تر حل کنید.
نویسنده: مرکز مشاوره روانشناسی ازدواج، خانواده و نوروفیدبک
منابع:
پیش بینی حل مشکل خانواده بر اساس سبک های حل مساله و سبک های تصمیم گیری، ناهید زهرایی، 1393.
اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر مهارت های حل مشکل خانواده در دانشجویان متاهل، شهلا کرائی، منصور سودانی، مهناز مهرابی زاده هنرمند، غلامحسین مکتبی، 1394.
رتبه بندی و تعیین مهم ترین آسیب های ازدواج در بین زوجین شهر اصفهان، فرحناز رحمت اللهی، دکتر مریم فاتحی زاده، دکتر سید احمد احمدی، 1387.
ویژگی اصلی مشکلات خانوادگی تاثیر مخرب و منفی آن بر تمام اعضای خانواده است. ریشه ی این مشکلات در نگاه اول به ناسازگاری و مشکل یک فرد از خانواده نسبت داده می شود. با این همه سایر اعضا در شدت یافتن یا لااقل در جو ناسالم ناشی از آن شریک هستند.
بچه ها هر چقدر هم کوچک و کم سن و سال باشند نسبت به اختلافات و مشکلات والدین خود آسیب پذیرند. گاه والدین متوجه نیستند که ریشه ی اضطراب، ناخن جویدن، شب ادراری و مشکلات اضطرابی فرزندشان در مدرسه یا ترس از جدایی، به اختلاف آن ها با یکدیگر بر می گردد. طبق تحقیقات صورت گرفته، فرزندانی که والدین شان دائم با یکدیگر در نزاع و کشمش قرار دارند بیش از فرزندان طلاق، آسیب پذیر هستند.
نقش باورهای فرهنگی و آداب و رسوم افراد در سال های پیش از ازدواج، همچنین مقایسه زندگی فعلی که با همسر خود دارند با زندگی و تعامل والدین ، طبیعتا در شکل گیری ذهنیت زن و مرد نسبت به ازدواج و خوشبختی بی تاثیر نیست. با این همه زن و مرد با شناخت بهتر و بیشتر باورهای بنیادین خود بخصوص با کمک مشاوران و روان شناسان این حوزه، می توانند آگاهانه و با سازگاری بیشتر اقدام به حل مشکلات نمایند.
روانشناس یا مشاور خانواده، به عنوان فردی متخصص که سال ها در حیطه تعارض و آسیب های خانواده آموزش و تجربه دیده، به اعضا کمک می کند تا از الگوی روابط ناسالم و ریشه مشکلات خود آگاه شوند. برخلاف مشاوره های فردی در مشاوره خانواده، روانشناس علاقه مند حضور همه اعضا در جلسه مشاوره است. ارایه راه کارهای پیشنهادی و بررسی سیر پیشرفت خانواده زیر نظر فردی متخصص که جانب دار و حامی " رابطه " است نه یک عضو خاص خانواده، در حل ریشه ای مشکلات کمک کننده است.