اضطراب منتشر یا فراگیر قبل از اضطراب روزانه در رابطه با مسئله های روزمره می باشد این گونه اضطراب به مدت طولانی دوام پیدا خواهد کرد و جزوه اضطراب های حاد می باشد و حتی امکان دارد که عامل استرسوری برای آغاز شدن آن موجود نباشد.
اختلال اضطراب منتشر (GAD) چیست؟
اختلال اضطراب فراگیر (Generalized Anxiety Disorder یا GAD) یکی از شایعترین اختلالات اضطرابی است که با نگرانی مزمن و بیش از حد در مورد مسائل روزمره، حتی زمانی که هیچ دلیل واقعی برای نگرانی وجود ندارد، مشخص میشود. افراد مبتلا به GAD اغلب نمیتوانند نگرانی خود را کنترل کنند، و این وضعیت میتواند عملکرد روزانه آنها را مختل کند.
عامل اضطراب فراگیر
به طور مثال عامل ترسناک و ایجاد کننده اضطراب نمی باشد که موجب این نوع اختلال شود شخصی که به این اختلال دچار می باشد به طور دائم در حال ترس می باشد که مصیبتی ایجاد شود.
بیشترین نگرانی های بیش از اندازه در رابطه با سلامتی، پول ، خانواده و کار می باشد گاهی اوقات عامل این گونه نگرانی به عاملی بسیار ناچیز محسوب می شود.
تاثیر تفکرات بر اضطراب منتشر
تفکر کردن در رابطه با هر مسئله میتواند موجب برانگیخته شدن نگرانی ها و اضطراب ها شود این اشخاص نمیتوانند نگرانیهای خود را کم کنند.
حتی اگر این را بدانند که این اضطراب علت به خصوصی ندارد و بدون منطق می باشد.
این اشخاص نمیتوانند به آرامش برسند.
این اشخاص در خواب و هم در به خواب رفتن و همینطور در ادامه خواب دارای مشکل می باشند.
علائم اختلال اضطراب منتشر
علائم GAD میتوانند جسمی، روانی و عاطفی باشند. برخی از شایعترین علائم عبارتند از:
نگرانی بیش از حد و مداوم در مورد موضوعات مختلف، مانند سلامتی، مالی، خانواده یا کار.
ناتوانی در کنترل نگرانی حتی در موقعیتهایی که دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
خستگی مفرط حتی پس از فعالیتهای روزمره.
اختلالات خواب شامل سختی در به خواب رفتن یا ماندن در خواب.
علائم جسمی مانند تنش عضلانی، سردرد، تعریق زیاد، یا ناراحتی معده.
گاهی حس میکنند که در گلوی آنها توده ای قرار دارد.
این اشخاص به سادگی نسبت به اشخاص دیگر وحشت زده می شوند.
دلایل بروز GAD
دلایل دقیق اختلال اضطراب منتشر هنوز بهطور کامل مشخص نیست، اما برخی عوامل میتوانند در ایجاد آن نقش داشته باشند:
ژنتیک: سابقه خانوادگی اضطراب میتواند خطر ابتلا به GAD را افزایش دهد.
عوامل محیطی: تجارب استرسزا، مانند از دست دادن شغل، مشکلات خانوادگی یا بیماری مزمن.
عدم تعادل شیمیایی مغز: تغییرات در سطوح انتقالدهندههای عصبی مانند سروتونین و نوراپینفرین میتواند به اضطراب منجر شود.
شخصیت فرد: افراد با شخصیتهای حساستر یا تمایل به کمالگرایی بیشتر در معرض GAD هستند.
تشخیص اختلال اضطراب منتشر
برای تشخیص GAD، پزشک یا روانشناس معمولاً از معیارهای تشخیصی DSM-5 استفاده میکند. برخی از معیارهای اصلی عبارتند از:
وجود نگرانی و اضطراب بیش از حد برای مدت حداقل 6 ماه.
همراه بودن این نگرانی با علائمی مانند خستگی، بیقراری یا مشکلات تمرکز.
تاثیر قابلتوجه این اضطراب بر زندگی روزمره و عملکرد فرد.
روشهای درمانی برای اضطراب فراگیر
رواندرمانی:
درمان شناختی-رفتاری (CBT): این روش درمانی به شناسایی الگوهای فکری منفی و جایگزینی آنها با افکار مثبتتر کمک میکند.
درمان مبتنی بر ذهنآگاهی: تمرکز بر لحظه حال برای کاهش نگرانی و افزایش آگاهی از احساسات.
دارودرمانی:
داروهای ضداضطراب مانند بنزودیازپینها برای کاهش علائم شدید (معمولاً در کوتاهمدت).
داروهای ضدافسردگی مانند SSRIs (مهارکنندههای بازجذب سروتونین) برای مدیریت اضطراب طولانیمدت.
تغییر سبک زندگی:
تمرینات منظم ورزشی.
ایجاد عادات خواب سالم.
استفاده از تکنیکهای آرامشبخش مانند یوگا یا مدیتیشن.
پشتیبانی اجتماعی: صحبت با خانواده و دوستان یا پیوستن به گروههای حمایتی.
روش های غیر دارویی
غیردارویی تقسیمبندی میشوند. نوروفیدبک و تحریک مغناطیسی ترانسکرانیال (TMS) از روشهای غیردارویی نوین محسوب میشوند که بهطور فزایندهای در مدیریت GAD مورد استفاده قرار میگیرند.
نوروفیدبک (Neurofeedback)
نوروفیدبک روشی است که در آن بیمار یاد میگیرد امواج مغزی خود را تنظیم کند. این روش از طریق پایش امواج مغزی (مانند EEG) و ارائه بازخورد به بیمار انجام میشود. در درمان GAD، هدف اصلاح الگوهای ناهنجار فعالیت مغزی است که به اضطراب کمک میکنند. مطالعات نشان دادهاند که نوروفیدبک میتواند با کاهش فعالیتهای بیشفعال در ناحیه آمیگدال یا افزایش فعالیت در نواحی پیشانی مرتبط با کنترل عاطفی، به کاهش علائم اضطراب کمک کند.
تحریک مغناطیسی ترانسکرانیال (TMS)
TMS یک روش غیرتهاجمی است که با استفاده از میدان مغناطیسی، فعالیت نورونهای مغزی را تعدیل میکند. در درمان GAD، TMS معمولاً برای هدف قرار دادن نواحی خاصی از مغز مانند قشر پیشپیشانی (Prefrontal Cortex) به کار میرود که در تنظیم استرس و اضطراب نقش دارد. تحقیقات نشان دادهاند که TMS میتواند با تغییر در سطح فعالیت نورونها، اضطراب و نگرانی بیش از حد را کاهش دهد.
این دو روش معمولاً در کنار سایر رویکردهای درمانی مانند رواندرمانی شناختی-رفتاری (CBT) یا درمانهای دارویی استفاده میشوند. مزیت اصلی این روشها غیرتهاجمی بودن، عوارض جانبی کمتر نسبت به داروها و امکان ارائه درمان هدفمندتر است.
ویژگی اختلال اضطراب منتشر
یعنی عامل کوچکی می تواند باعث وحشت زدگی در آنها بشود این اشخاص دارای احساس خستگی هستند به سختی میتوانند به تمرکز کردن بردازند. گاهی دارای افسردگی رنج آوری میشوند.
حالت افسردگی آنها موجب ایجاد شدن حس خستگی به طور مداوم و بدون اثر بودن آنها می شود معمولاً اختلال های همراه آن به صورت ملایم می باشد.
برخلاف دیگر اختلالات اضطرابی در این گونه اختلال اشخاص از شرایط های واقعی دوری نمی کنند.
منابع مرتبط با نوروفیدبک
Hammond, D. C. (2005).Neurofeedback Treatment of Anxiety and Affective Disorders.Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 14(1), 105-123. این مقاله نقش نوروفیدبک را در درمان اضطراب و اختلالات عاطفی بررسی میکند.
Marzbani, H., Marateb, H. R., & Mansourian, M. (2016).Neurofeedback: A Comprehensive Review on System Design, Methodology, and Clinical Applications.Basic and Clinical Neuroscience, 7(2), 143-158. یک مرور کامل بر طراحی سیستم، روششناسی و کاربردهای بالینی نوروفیدبک.
منابع مرتبط با TMS
George, M. S., & Post, R. M. (2011).Daily Left Prefrontal Transcranial Magnetic Stimulation Therapy for Major Depressive Disorder: A Sham-controlled Randomized Trial.Archives of General Psychiatry, 64(5), 507-516. اگرچه این مطالعه بر افسردگی تمرکز دارد، اما اثرات TMS بر تنظیمات عاطفی و اضطراب نیز بررسی میشود.
Bystritsky, A., et al. (2008).A Pilot Study of Cranial Electrotherapy Stimulation for Generalized Anxiety Disorder.The Journal of Clinical Psychiatry, 69(3), 412-417. این مطالعه تأثیر TMS و روشهای مشابه در درمان GAD را بررسی میکند.
Cirillo, P., & Gold, A. K. (2022).Transcranial Magnetic Stimulation in Anxiety Disorders: Current Evidence and Future Directions.Depression and Anxiety, 39(5), 356-370. بررسی جامعی از شواهد موجود در مورد اثربخشی TMS برای درمان اختلالات اضطرابی.